Rozliczenie podatku i pozyskanie zasiłków dla Polaków pracujących za granicą

Program "Rodzina 500+", a Kindergeld

Kwestia pobierania zasiłków na dzieci na terenie Unii Europejskiej jest uregulowana przepisami koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Z reguł tych jasno wynika, w jakich sytuacjach rodzice powinni ubiegać się o zasiłek rodzinny w Polsce, w jakich w Niemczech, a kiedy mają prawo do wyrównania, czyli tzw. dodatku dyferencyjnego. Nie ma bowiem możliwości, aby pobierać dwa świadczenia jednocześnie w pełnej wysokości. Kraj wnioskowania o świadczenie zależy od dwóch czynników: miejsca pracy rodziców i miejsca zamieszkania dzieci. Jeśli jeden rodzic pracuje w Niemczech, a drugi w Polsce, to pierwszeństwo ma kraj, gdzie mieszkają dzieci. Jedynie jeśli jeden rodzic pracuje w Niemczech, a drugi mieszka z dziećmi w Polsce i nie pracuje, świadczenie powinno być pobierane z Niemiec. Jednak by uzyskać pełne świadczenie z Niemiec, należy załączyć do wniosku decyzję o odmowie przyznania świadczenia z Polski. Dlatego w każdej sytuacji należy złożyć wniosek o 500+ w Polsce! Poniżej wyjaśniamy, jak zmiany przepisów w Polsce wpływają na wnioskowanie o Kindergeld i co zrobić, aby uzyskać niemiecki zasiłek w pełnej kwocie.

Zmiany od lipca

Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w Polsce w programie „Rodzina 500+”, od 1 lipca 2019 roku świadczenie przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18 roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę.

W Niemczech także nastąpiły zmiany. Również od lipca 2019r. stawka zasiłku Kindergeld została podniesiona o 10 euro, tak więc na pierwsze dziecko można dostać 204 euro, na drugie również 204 euro, na trzecie 210 euro, a na każde kolejne dziecko aż 235 euro miesięcznie.

Informacje o zmianach w Polsce zostały przekazane przez polskie organy do jednostek zajmujących się formalnościami związanymi z przyznawaniem zasiłków rodzinnych poza granicami naszego kraju. Jednym z takich organów jest Niemiecka Kasa Rodzinna (Familienkasse) przyznająca zasiłek rodzinny w Niemczech – Kindergeld. Urząd ten, wydając decyzje o przyznaniu zasiłku, z automatu pomniejsza Kindergeld o zasiłek 500+. W ten sposób, Polakom pracującym w Niemczech wypłacany jest dodatek dyferencyjny, będący różnicą między zasiłkiem przyznawanym w Niemczech i w Polsce. Takie działanie nie zawsze jest poprawne! Bowiem w przypadku braku prawa do 500+, Niemiecka Kasa Rodzinna powinna wypłacić całość zasiłku Kindergeld. Dlatego warto przyjrzeć się każdej sytuacji rodziców ubiegających się o zasiłki, by wiedzieć, z jakiego kraju powinni pobierać zasiłek i w jakiej kwocie.

Prawo do zasiłku 500+ w przypadku, gdy jedno z rodziców pracuje za granicą

W przypadku, gdy jedno z rodziców lub prawnych opiekunów dziecka pracuje za granicą, właściwe organy krajowe uwzględniają sytuację obojga rodziców i decydują, który kraj w pierwszej kolejności jest odpowiedzialny za wypłacenie świadczeń. Decyzja ta podejmowana jest zgodnie z zasadą pierwszeństwa. Z reguły, w pierwszej kolejności za wypłatę świadczeń odpowiedzialny jest kraj, w którym jeden z rodziców jest zatrudniony. Jeśli rodzice pracują – jeden w Polsce, drugi za granicą, za wypłatę świadczeń w pierwszej kolejności odpowiedzialny jest kraj, w którym mieszkają dzieci. Wtedy wniosek składany jest przez rodzica, który mieszka z dziećmi na co dzień. Jeśli pracujesz w Niemczech, a Twoja żona mieszka wraz z dziećmi w Polsce, ale nie pracuje, masz prawo do zasiłku z Niemiec Kindergeld w pełnej kwocie.

Wyrównanie – czyli dodatek dyferencyjny

Jeśli świadczenia otrzymywane od państwa odpowiedzialnego za wypłatę świadczeń w pierwszej kolejności, są niższe od świadczeń, które można by uzyskać z państwa odpowiedzialnego za wypłatę świadczeń w drugiej kolejności, to drugie państwo powinno wypłacić dodatek w wysokości pokrywającej różnicę między tymi dwoma świadczeniami, tzw. dodatek dyferencyjny. To gwarantuje otrzymanie świadczenia w maksymalnej wysokości. Przykład: jeśli w pierwszej kolejności przysługuje Ci świadczenie 500+, masz prawo wnioskować w Niemczech o wypłatę dodatku dyferencyjnego, czyli różnicy pomiędzy świadczeniem polskim, a niemieckim. Różnica ta wyniesie ok. 370 zł miesięcznie na pierwsze dziecko, co rocznie daje około 4 440 zł wsparcia finansowego na wychowanie Twojego dziecka.

Kilka praktycznych porad dla osób składających wniosek o 500+

Złożenie wniosku o 500+ jest bardzo ważną sprawą w kontekście Kindergeld. Jeśli pracujesz w Niemczech, a Twoja żona lub mąż mieszka z dziećmi w Polsce i nie pracuje, masz prawo do zasiłku Kindergeld w pełnej kwocie. Żeby go uzyskać, musisz mimo wszystko złożyć wniosek o 500+  w Polsce i uzyskać decyzję odmowną. Na tej podstawie niemiecka instytucja przyzna 100% zasiłku Kindergeld. Podczas składania wniosku o zasiłek 500+ bardzo ważną kwestią jest oświadczenie dotyczące ustalenia prawa do świadczenia, które znajduje się w ostatniej części wniosku (fragment poniżej). W tym miejscu należy podać informację, czy jeden z rodziców lub opiekunów prawnych przebywa poza granicami kraju, w państwie, w którym zastosowanie mają przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Jeśli zaznaczysz, że jeden z członków rodziny przebywa za granicą, dodatkowo musisz uzupełnić sekcję „Dane członka rodziny przebywającego za granicą” i podać dane: imię, nazwisko, numer PESEL, kraj przebywania, okres pobytu i dane pracodawcy. Na podstawie informacji uwzględnionych we wniosku, wydawana jest decyzja z informacją o prawie lub braku prawa do zasiłku w Polsce. Jeżeli wniosek zostaje odrzucony, taka decyzja jest idealną podstawą do ubiegania się w Niemczech o wypłatę całości zasiłku Kindergeld lub złożenia odwołania od błędnie wydanej decyzji. Firma CUF pomaga swoim klientom w obu tych przypadkach. Jeżeli przy składaniu wniosku o polskie świadczenie, nie zostanie zaznaczona opcja o zagranicznym zatrudnieniu członka rodziny – może dojść do wypłacenia obu świadczeń w maksymalnej wysokości, a następnie będzie to skutkować koniecznością zwrotu nadpłaconych przez jedno z państw świadczeń. Doliczone mogą zostać także karne odsetki.

Gdzie należy złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze 500+ na pierwsze dziecko?

W przypadku składania wniosku na pierwsze dziecko, które dotąd nie podlegało po 500+, można udać się osobiście do urzędu gminy/miasta w miejscu zamieszkania wnioskodawcy lub przez internet. Przyjmowanie wniosków w formie papierowej ruszy od 1 sierpnia 2019 roku. A od lipca 2019 roku możemy złożyć ubiegać się o 500+ dla pierwszego dziecka drogą elektroniczną, za pomocą portalu empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS oraz bankowości elektronicznej.

Wniosek on-line – dlaczego warto?

Warto skorzystać z elektronicznej możliwości składania wniosków, gdyż jest to opcja szybsza i wygodniejsza. Decydując się na wnioskowanie np. poprzez bankowość elektroniczną, większość danych wnioskodawcy wypełnia się automatycznie. Dzięki temu nie trzeba wpisywać wszystkich szczegółowych danych, a jedynie uzupełnić informacje dotyczące dzieci np. nr PESEL. W ten sposób unikamy kolejek w urzędach oraz pomyłek, które mogą pojawić się podczas wypełniania wniosku w formie papierowej. Obsługa elektroniczna przyspiesza też weryfikację naszego podania o 500+. Gdyż w przypadku wniosku w formie papierowej, dane muszą zostać wprowadzone przez urzędnika do systemu, co wydłuża czas jego rozpatrzenia. Jeszcze jedną zaletą składania wniosku w formie elektronicznej, jest otrzymanie potwierdzenia wysłania wniosku do systemu emp@tia na e-mail podany we wniosku.  Składając wniosek w wersji papierowej w urzędzie, otrzymamy jedynie ustne potwierdzenie urzędnika. Dzięki formie elektronicznej wniosku zwiększamy szansę na szybsze rozpatrzenie naszej sprawy.

Kiedy należy złożyć wniosek?

Aby uzyskać prawo do świadczenia 500+ dla pierwszego dziecka na nowych zasadach tj. od 1 lipca, rodzic dziecka, na które obecnie nie ma świadczenia, musi złożyć wniosek do 30 września 2019 r. Wówczas świadczenie zostanie wypłacone z wyrównaniem od lipca. Jeżeli wniosek zostanie złożony od października, świadczenie będzie przysługiwać od miesiąca złożenia wniosku.

Potwierdzenie złożenia wniosku

Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia (UPP) będące Urzędowym Potwierdzeniem Odbioru (UPO) wniosku Rodzina 500+ przesyłane jest na adres e-mail podany we wniosku w momencie, gdy wniosek zostanie zarejestrowany w systemie emp@tia. Potwierdzenie jakie otrzymamy z banku, to dowód na to, że bank przesłał wniosek do systemu emp@tia prowadzonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, który przekazuje go do organu prowadzącego w gminie. Przykład potwierdzenia elektronicznego złożonego wniosku:

Istotne jest, że otrzymanie potwierdzenia złożenia wniosku z banku oraz UPO nie gwarantuje otrzymania świadczeń pieniężnych w ramach programu Rodzina 500+, a jedynie, że wniosek został przyjęty do rozpatrzenia.

Jak długo czeka się na decyzję?

W przypadku rodziców pracujących w kraju decyzja o przyznaniu lub odrzuceniu wniosku może zostać wydana bardzo szybko. Obecnie rząd deklaruje, że pierwsze wypłaty zasiłku 500+ po wprowadzonych zmianach mogą nastąpić już w pierwszym miesiącu od zmiany przepisów. Sytuacja komplikuje się, jeśli jedno z rodziców pracuje za granicą i pobiera już na terenie tego kraju zasiłki rodzinne. W takiej sytuacji dokumentacja przekazywana jest do wojewody w celu ustalenia, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Ma to na celu wyeliminowanie przypadków pobierania świadczeń w dwóch różnych krajów w pełnej kwocie. W związku z koniecznością współpracy z organami zagranicznymi, zwykle procedura trwa dłużej – najczęściej od kilku do kilkunastu miesięcy.

W jakim przypadku decyzja zostanie wydana, a w jakim nie?

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci przyznanie świadczenia nie wymaga wydania decyzji. Organ właściwy prześle jedynie informację o przyznaniu zasiłku na wskazany we wniosku adres poczty elektronicznej.
W przypadku odmowy oraz rozstrzygnięcia w sprawie nienależnie pobranego świadczenia, wymagane jest wydanie decyzji. Wówczas, dalsza obsługa wniosku będzie odbywała się w formie papierowej, a wszystkie pisma i decyzje administracyjne będą kierowane na adres wskazany we wniosku.

Należy pamiętać, że mimo pobierania zasiłku 500+ w Polsce, Familienkasse zobowiązana jest do wypłaty różnicy zasiłków, która wynosi prawie 90 euro na jedno dziecko. Warto zatem dokonać wyżej opisanych formalności, by otrzymać zasiłek Kindergeld. Masz pytania? Skontaktuj się z nami. Nasza firma pomaga klientom na wszystkich etapach prowadzonej sprawy Kindergeld.

Tekst: W. Janik

Opracowanie: A. Smukowska

Poprzedni artykuł
Rozliczenie podatku w Irlandii

Następny artykuł
MRB oraz BPM – dwa podatki drogowe w Holandii, o których trzeba pamiętać