Rozliczenie podatku i pozyskanie zasiłków dla Polaków pracujących za granicą

Opodatkowanie dochodów z zagranicy – dla większości osób bez zmian!

Zmiany w polskim prawie podatkowym dotyczące osób pracujących za granicą wywołały w ostatnim czasie spore zamieszanie. Postanowiliśmy porozmawiać ze specjalistą i dowiedzieć się, co tak naprawdę czeka Polaków po wejściu w życie nowych przepisów. Jak udało nam się ustalić, nie zmieni się sposób rozliczania dochodów Polaków mieszkających i pracujących na stałe za granicą. Nie będą oni objęci dodatkowym opodatkowaniem w Polsce. Niemniej pojawiły się wśród takich osób duże obawy, czy rozliczenia polskich PIT będą dla nich korzystne, dlatego ich sytuację wyjaśnimy w tym artykule. Podkreślamy jednak, że zmiany, które są wprowadzane, wymierzone są przede wszystkim w wielkie podmioty gospodarcze, które transferują swoje zyski do krajów, w których podatki są dużo niższe niż w Polsce. W ten sposób nadużywają one umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i uchylają się od płacenia podatków.

Dochody z zagranicy, a deklaracje podatkowe w Polsce

Na początku należy przypomnieć, że rozliczanie w polskim urzędzie skarbowym dochodów osiągniętych za granicą jest w niektórych sytuacjach obowiązkowe od dawna.

Kto posiada taki obowiązek? Przede wszystkim osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce i jednocześnie:

• pracujące w kraju, z którym Polska nie ma umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo ma umowę, ale opartą o tzw. metodę zaliczenia proporcjonalnego (np. z Holandią);
• pracujące w kraju, z którym Polska ma zawartą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, opartą o tzw. metodę wyłączenia z progresją (są to np. Niemcy, Wielka Brytania) i jednocześnie pracujące legalnie w kraju, w którym te dochody opodatkowaniu podlegają, czyli np. pracowały w Polsce i Niemczech, czy w Holandii i Niemczech;
• osoby, które chcą się rozliczyć w Polsce wspólnie z małżonkiem, przy czym małżonek pracował za granicą.

Na czym polegać ma zmiana polskich przepisów?         

„Polski resort finansów postanowił ujednolicić zasady dotyczące opodatkowania dochodów z zagranicy. W tej chwili funkcjonują w Polsce dwie metody o unikaniu podwójnego opodatkowania: metoda wyłączenia z progresją oraz metoda zaliczenia proporcjonalnego. Proponowana zmiana ma ujednolicić przepisy i doprowadzić do tego, że głównie obowiązującą, ale nie jedyną, będzie metoda zaliczenia proporcjonalnego”– mówi Ewa Szczap, kierownik Działu Weryfikacji i PIT zajmującego się sprawami klientów firmy CUF Sp. z o.o. Co to oznacza dla podatnika? „Wszystko zależy od tego, w jakim kraju pracuje dana osoba. Dla podatników pracujących w Holandii czy Belgii sytuacja pozostaje bez zmian, gdyż w tych krajach obowiązuje właśnie metoda zaliczenia proporcjonalnego, czyli od lat istnieje obowiązek rozliczania się z tych dochodów w Polsce. Jedynie dla osób pracujących w Wielkiej Brytanii sytuacja się zmieni, gdyż będą musiały złożyć PIT w Polsce, choć Ministerstwo Finansów pracuje nad rozwiązaniami eliminującymi skutki niewywiązania się z tego obowiązku” – dodaje ekspert.

Kogo dotkną zmiany?

Należy podkreślić, że zmiana jest wymierzona przede wszystkim w podmioty gospodarcze, a nie osoby fizyczne. Głównym założeniem projektu jest zwalczanie oszustw podatkowych i zapobieganie nieuczciwym praktykom podatkowym wielkich korporacji.  

Na stronie internetowej ministerstwa finansów zapewniono, że Polacy, którzy przenieśli się za granicę razem ze swoimi rodzinami i tam pracują, w ogóle nie są objęci opodatkowaniem w Polsce, ponieważ zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są rezydentami dla celów podatkowych w Polsce. Nie będą więc musieli rozliczać się w ojczyźnie z uzyskanego za granicą dochodu. Należy podkreślić zatem, że nadal będą mieli prawo do skorzystania z tzw. ulgi abolicyjnej. Dzięki temu osoby, które pracują tylko i wyłącznie za granicą, nie zapłacą w Polsce dodatkowego podatku. 

Dlaczego wprowadzane są zmiany?

Modyfikacja systemu podatkowego w Polsce związana jest z wdrażaniem międzynarodowej konwencji dotyczącej umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzw. MLI). Została ona podpisana przez polskiego prezydenta razem z przedstawicielami innych państw. W lipcu tego roku projekt trafił do polskiego sejmu, gdzie został przegłosowany. Jeśli wszystkie kraje zakończą proces legislacyjny do końca września 2017 r. i w tym terminie akt ratyfikacyjny złożony zostanie u tzw. depozytariusza, konwencja MLI wejdzie w życie już 1 stycznia 2018 r. Co ważne, zmiany będą dotyczyły tylko krajów, które również wcieliły w życie postanowienia traktatu. Warto wiedzieć, że umowy dotyczące podwójnego opodatkowania z Niemcami czy USA się nie zmienią, gdyż Stany Zjednoczone nie podpisały konwencji, a umowa z Niemcami nie została notyfikowana. Tak więc w Niemczech nadal będzie funkcjonowała metoda wyłączenia z progresją.

Kilka słów o metodach rozliczania

Metoda wyłączenia w progresją polega na tym, że państwo rezydencji (to, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania czyli Polska) zwalnia z opodatkowania dochody osiągnięte za granicą. Oznacza to, że dochód z zagranicy jest opodatkowany tylko za granicą. Państwo rezydencji – Polska, jedynie uwzględnia wysokość dochodów zagranicznych w celu wyliczenia indywidualnej stopy procentowej.  W polskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania metodę tę stosuje się m.in. z Francją, Niemcami, Danią. Metoda ta nie jest doskonała, gdyż w skrajnych przypadkach pozwala na podwójne nieopodatkowanie dochodów.

Przykład

Pani Kowalska ma miejsce zamieszkania w Polsce. W 2016 roku osiągnęła za granicą dochód wysokość 30 000 zł, a w Polsce dodatkowo zarobiła 20 000 zł. W sumie dochód w 2016 roku wyniósł 50 000 zł i od tej sumy będzie ustalana stopa procentowa. Taki dochód mieści się w 1. progu podatkowym, czyli podatek wyniesie 18%. Więc zgodnie z ustaloną stopą procentową, zostanie odciągnięty podatek, ale tylko od polskich dochodów (20 000 zł), a nie od sumy dochodów ze wszystkich krajów. Dzieje się tak dzięki postanowieniom umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Metoda zaliczenia proporcjonalnego polega na wyliczaniu podatku od łącznych dochodów zagranicznych i polskich. Następnie od podatku polskiego jest odliczana całość lub część podatku zapłaconego za granicą. Może to skutkować koniecznością wpłaty podatku do polskiego urzędu skarbowego. Metoda ta wydaje się mimo wszystko bardziej sprawiedliwą, gdyż nie dopuszcza możliwości nieopodatkowania dochodów. Metoda zaliczenia proporcjonalnego była stosowana już od wielu lat dla osób pracujących w m.in. Belgii, Holandii, USA, Rosji czy Australii. Metoda ta stosowana jest także wobec podatników, którzy uzyskali dochody z pracy wykonywanej w państwach, z którymi nasz kraj nie zawarł umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Poprzedni artykuł
Belgia - ważne terminy

Następny artykuł
Pracujesz w Holandii? Otrzymasz wyższy zasiłek na dzieci!