Jakie świadczenia na terenie Niemiec Ci przysługują?

Polacy legalnie pracujący w Niemczech mają prawo do tamtejszych zasiłków, na tej samej zasadzie, co obywatele Niemiec. Sprawdź, jakie świadczenia przysługują osobom pracującym za naszą zachodnią granicą.

Zasiłek dla osób bezrobotnych Arbeitslosengeld I

Świadczenie Arbeitslosengeld I to zasiłek dla osób bezrobotnych. Wypłacany jest tym, którzy utracili dotychczasowe miejsce zatrudnienia i zgłosili taką informację do niemieckiego urzędu pracy – Agentur für Arbeit. Wysokość tego zasiłku to 60% ostatnio osiągniętego dochodu netto, a w przypadku osób posiadających dzieci – 67%. O świadczenie Arbeitslosengeld I starać się mogą osoby, które w ciągu ostatnich dwóch lat, przez co najmniej 12 miesięcy były ubezpieczone. Ciągłość ubezpieczenia nie jest wymagana, warunkiem jest jedynie, aby suma okresów, w których wnioskodawca był ubezpieczony, wynosiła minimum 12 miesięcy. Rezygnacja z pracy bez poważnego uzasadnienia skutkuje „okresem zakazu” („Sperrfrist”), który zatrzymuje wypłatę zasiłku na okres 12 tygodni. Prawo do zasiłku utracić można wraz z odrzuceniem oferty pracy z Agentur für Arbeit, dlatego należy podjąć każde zatrudnienie proponowane przez urząd pracy.

Arbeitslosengeld II (Hartz IV)

Jest to zasiłek socjalny wypłacany z budżetu Niemiec. W celu otrzymania tego świadczenia, należy zgłosić się do niemieckiej placówki Jobcenter, odpowiedzialnej za pomoc potrzebującym. Zapomoga w postaci Arbeitslosengeld II wypłacana jest na rzecz osób, których składki na wypadek bezrobocia opłacane były zbyt krótko albo wcale. Osoby pracujące, których dochód nie wystarcza na utrzymanie, także mają prawo do pobierania tego zasiłku. Świadczenie Arbeitslosengeld II przyznawane jest po uprzednim sprawdzeniu sytuacji finansowej zarówno wnioskodawcy, jak i członków jego rodziny. Wysokość przyznanej kwoty zasiłku zależna jest od indywidualnej sytuacji finansowej wnioskodawcy.

Zasiłek wychowawczy Elterngeld

Świadczenie Elterngeld to zasiłek wychowawczy wypłacany przez placówkę ds. zasiłków rodzicielskich – Elterngeldkasse. Przysługuje rodzicom, którzy mieszkają w Niemczech wspólnie z małymi dziećmi i nie pracują na pełen etat. Ważne, by w roku poprzedzającym narodziny dziecka, dochód nie przekroczył progu dochodowego w wysokości 250tysięcy euro w przypadku samotnego rodzica oraz 500tysięcy euro w przypadku obojga rodziców. Kwota zasiłku Elterngeld zależy od wysokości dochodu uzyskiwanego przed narodzinami dziecka. Zasada jest taka, że im wyższym dochód, tym niższy zasiłek. Zasiłek Elterngeld można otrzymywać przez okres od 2 do 14 miesięcy. W przypadku, gdy matka dziecka pobierała das Mutterschaftsgeld (zasiłek macierzyński), czas otrzymywania zasiłku rodzicielskiego skraca się do 10 miesięcy.

Warto pamiętać, że poza Elterngeld, w Niemczech można ubiegać się także o zasiłek rodzinny Kindergeld, który przysługuje na każde dziecko uczące się, do 25 roku życia. Stawka zasiłku od lipca 2019 r. wyniesie 204 euro na pierwsze dziecko, tyle samo na drugie, na trzecie 210 euro, a na czwarte nawet 235 euro miesięcznie.

Mutterschaftsgeld

Mutterschaftsgeld to zasiłek macierzyński, o który mogą ubiegać się kobiety ubezpieczone w Krankenkasse, czyli państwowej kasie chorych. Należy się on kobietom ciężarnym w okresie ochronnym, czyli od 6 tygodnia ciąży do 8 tygodnia po urodzeniu dziecka. Prawo do niego mają kobiety zatrudnione z tytułu umowy o pracę lub wykonujących prace chałupnicze, a także kobiety zwolnione z pracy podczas trwania ciąży lub okresu ochronnego. Wysokość wypłacanego zasiłku Mutterschaftsgeld zależy od średniej wyliczonej z wynagrodzenia netto otrzymywanego przez ostatnie trzy miesiące poprzedzające okres ochronny, przy czym jest to maksymalnie 13 euro dziennie.

Krankengeld

Zasiłek Krankengeld to świadczenie chorobowe wypłacane osobom, które przez dłuższy czas nie są zdolne do podjęcia bądź kontynuowania zatrudnienia z powodu choroby oraz osobom przebywającym w szpitalu lub placówce rehabilitacyjnej. O Krankengeld mogą ubiegać się pracownicy, których pracodawca opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne, ale również bezrobotni pobierający zasiłek Arbeitslosengeld. Podstawą do pozytywnego rozpatrzenia wniosku przez niemiecką kasę chorych jest pisemne poświadczenie niezdolności do pracy – wydane przez lekarza. Przez pierwsze 42 dni (6 tygodni) niedyspozycji pracownika zasiłek wypłacany jest przez zakład pracy. Po tym czasie obowiązek ten przejmuje Krankenkasse, czyli niemiecka kasa chorych. Jeśli natomiast pracownik zachorował w ciągu pierwszych 4 tygodni zatrudnienia, to zasiłek wypłacany jest od początku przez Krankenkasse. Wysokość zasiłku chorobowego to ok. 70% ostatniego wynagrodzenia brutto.

Zasiłek z tytułu upadłości firmy Insolvenzgeld

Świadczenie Insolvenzgeld to zasiłek dla osób, których pracodawca ogłosił upadłość i nie wypłacił pracownikowi części lub całości wynagrodzenia. Wypłacane jest po uprzednim złożeniu wniosku w niemieckim urzędzie pracy, czyli Agentur für Arbeit. Wysokość świadczenia oblicza się na podstawie wynagrodzenia netto otrzymywanego od pracodawcy, który ogłosił upadłość firmy. Zasiłek Insolvenzgeld wypłacany jest pracownikom pozostającym w stosunku pracy maksymalnie za trzy miesiące od daty ogłoszenia upadłości firmy. Pobieranie świadczenia Insolvenzgeld nie wyklucza możliwości otrzymania zasiłku dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld) czy zasiłku chorobowego (Krankengeld).

Verletztengeld

Zasiłek Verletztengeld to świadczenie wypłacane z tytułu doznania wypadku podczas pracy lub choroby zawodowej. Koszty takiego leczenia pokrywane są z ubezpieczenia wypadkowego. Wysokość świadczenia to 80% regularnego wynagrodzenia brutto z odliczeniem składek ubezpieczenia emerytalno-rentowego i od utraty pracy. Przez pierwsze 6 tygodni zasiłek wypłaca pracodawca. Po tym czasie, odpowiednia placówka zrzeszenia zawodowego (Berufsgenossenschaft), zleca dalsze wypłacanie zasiłku Krankenkasse, czyli niemieckiej kasie chorych.

Wszystkie powyższe świadczenia są nieopodatkowane, mimo to uwzględnia się je podczas wyliczania stopy podatkowej i mogą one wpłynąć ma przekroczenie progu dochodowego lub kwoty wolnej od podatku. Jeśli więc podatnik w danym roku podatkowym uzyskiwał tylko świadczenie, nie ma obowiązku rozliczać się w niemieckim fiskusie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik w danym roku podatkowym uzyskiwał dochód ze stosunku pracy oraz otrzymywał jedno z wyżej wymienionych świadczeń w kwocie powyżej 410 euro. W takiej sytuacji należy się rozliczyć przed niemiecką skarbówką, gdyż suma otrzymanego świadczenia wpływa na kwotę zwrotu podatku, zwiększając przychód roczny na terenie Niemiec.

Tekst: A. Smukowska. Na podstawie opracowania: A. Grela